“Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Thế nhưng, có nhiều trường hợp mẹ không thể cho con ti bằng sữa của mình mà cần sự hỗ trợ từ sữa công thức. Đây dường như là sự lựa chọn phổ biến trong thời đại ngày nay nhưng ít ai có thể nhận thức được tác hại của sữa công thức khi cho con dùng.
Trong bài viết này, Thanh Xuân Baby sẽ chia sẻ đến các mẹ 8 tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh khi dùng sớm để mẹ hiểu rõ và sử dụng cho phù hợp. Theo dõi ngay bạn nhé!
8 tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh khi dùng sớm
Sữa công thức hay còn được biết đến là một loại sữa bột, được sáng chế vào năm 1867 bởi một nhà hóa học người Đức tên là Justus Von Liebig. Sản phẩm thương mại mang tên ông gọi là Liebig's Soluble Food For Babies, tạm dịch: “Thức ăn hòa tan cho em bé của Liebig”.
Khi mẹ không cho con bú bằng sữa mẹ vì bất cứ lý do gì thì vẫn có thể dùng sữa công thức để thay thế. Tuy nhiên, những rủi ro khi dùng sẽ điều khó tránh khỏi.
Có lẽ các mẹ cũng đã từng nghe nhắc đến câu chuyện đã có hơn 6000 trẻ em bị ốm, 3 trẻ tử vong do uống sữa bột nhiễm khuẩn của Trung Quốc, gần 1500 trẻ phải nhập viện và hơn 150 trẻ bị hư thận vào năm 2008 (Báo The Guardian đăng ngày 18/09/2008).
Sau đây là 8 tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh mà các mẹ không thể bỏ qua:
Tổn thương niêm mạc ruột của trẻ
So với sữa mẹ thì sữa công thức sẽ khó tiêu hơn vì trong sữa thường chứa chủ yếu là bò đạm, protein, hỗn hợp dầu thực vật, không có enzyme lipase,... Vậy nên, sữa công thức khó tiêu hóa hơn, đặc biệt là chất béo. Điều này có thể dẫn đến tình trạng sữa bị vón cục trong dạ dày của bé. Khi sữa vón cục, nó có thể cọ xát vào niêm mạc ruột non của bé, gây tổn thương và viêm nhiễm.
Làm tăng nguy cơ dị ứng
Không phải đứa trẻ nào, đặc biệt là trẻ sơ sinh đều hợp với sữa công thức. Hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, dễ bị kích ứng bởi các thành phần trong sữa công thức, đặc biệt là protein sữa bò. Từ đó khiến cho em bé bị dị ứng như: Đầy bụng, khó tiêu, da nổi mẩn đỏ, trẻ thở khò khè, khó thở, nôn trớ,...
Tăng nguy cơ hen suyễn ở trẻ
Sữa công thức thường có sự đa dạng vi khuẩn thấp hơn so với sữa mẹ. Điều này có thể dẫn đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột ở trẻ, nhất là trong vài tuần đầu đời. Vậy nên khi dùng sữa công thức cho trẻ quá sớm sẽ khiến trẻ mắc bệnh liên quan đến hen suyễn.
Rối loạn tiêu hóa
Các thành phần trong sữa công thức không hoàn toàn tự nhiên và giống như sữa mẹ nên sẽ khiến cho hệ tiêu hóa của con bị rối loạn khi sử dụng. Đặc biệt, không phải trẻ nhỏ nào cũng có hệ miễn dịch tốt để tự đánh bại được vi khuẩn có hại, hấp thu dinh dưỡng như sữa mẹ. Chính vì thế khi dùng sữa công thức cho con sẽ gây ra một số triệu chứng táo bón hoặc tiêu chảy ở một số bé.
Tham khảo thêm: Kinh Nghiệm Chọn Sữa Công Thức Cho Trẻ Sơ Sinh
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Cho con uống sữa công thức sớm vì sao lại tăng nguy cơ nhiễm trùng có lẽ là điều mà không ít mẹ thắc mắc? Có thể hiểu, trong loại sữa này thường sẽ không chứa các yếu tố miễn dịch như trong sữa tự nhiên của mẹ nên không thể bảo vệ con khỏi các yếu tố gây nhiễm trùng đường ruột. Nhất là sử dụng sữa không an toàn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa và béo phì
Theo nghiên cứu từ nhiều chuyên gia, chúng tôi nhận thấy rằng tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì gia tăng đáng kể khi sử dụng sữa pha sẵn. Nguyên nhân chủ yếu là do mẹ cho bé uống lượng sữa vượt quá nhu cầu thực tế của cơ thể, đồng thời thành phần dinh dưỡng trong sữa không được điều chỉnh một cách chính xác. Bên cạnh đó, nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa, điển hình như tiểu đường type 2, cũng trở nên phổ biến hơn.
Tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính
Trong sữa công thức thiếu hụt một số dưỡng chất mà chỉ sữa mẹ mới có. Vậy nên, các bệnh mãn tính như: Tim mạch, huyết áp, tiểu đường,... sẽ dễ đến với con khi lớn nếu như bố mẹ dùng sữa công thức cho con từ quá sớm.
Ảnh hưởng đến phát triển trí não
“Tháng 7/2004, một bé sinh non tại New Zealand đã tử vong vì uống sữa công thức bị nhiễm khuẩn viêm màng não (meningitis bacteria) có tên là Enterobacter sakazakii.” - Thông tin được cập nhật từ thông cáo của Bộ trưởng Y tế New Zealand, tháng 5/2005.
Trí não của con được hỗ trợ để phát triển tốt hơn nhờ những dưỡng chất quan trọng, DHA, ARA có trong sữa mẹ. Dù trong sữa công thức các thành phần này cũng có nhưng cơ thể con đôi lúc sẽ không tiếp nhận suôn sẻ như khi bú mẹ nên sẽ gây ảnh hưởng đến phát triển trí não của bé.
So sánh sữa công thức với sữa mẹ
“Nói về lợi ích của sữa mẹ, bà Rana Flowers - Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam cho biết: “Nuôi con bằng sữa mẹ bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi các bệnh nhiễm khuẩn đe dọa đến tính mạng, hỗ trợ sự phát triển trí não khỏe mạnh ở trẻ, ngăn ngừa bệnh mãn tính ở trẻ nhỏ và mẹ. Tất cả những điều đó giúp làm giảm chi phí chăm sóc sức khỏe".” - Theo Báo Lao Động đăng ngày 07/08/2023 với chủ đề: “WHO và UNICEF cảnh báo về tiếp thị sữa công thức cho trẻ sơ sinh ở Việt Nam”
Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận rằng sữa công thức là một sản phẩm thay thế tuyệt vời cho sữa mẹ, mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé. Nếu xét về hàm lượng dinh dưỡng, chi phí và nhiều yếu tố khác, sữa công thức và sữa mẹ vẫn có những khác biệt đáng kể.
Dưới đây là các so sánh cụ thể nhất để mẹ dễ dàng theo dõi và lựa chọn:
Thành phần dinh dưỡng
Sữa công thức: Thông thường các loại sữa công thức đều được sản xuất dựa trên mô phỏng của sữa mẹ. Trong sữa có bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể của bé như: Vitamin, khoáng chất, protein. Thế nhưng, so với sữa mẹ thì loại sữa bột vẫn chưa đủ để thế chỗ bởi vẫn còn thiếu nhiều kháng thể tự nhiên chỉ sữa mẹ mới sở hữu.
Sữa mẹ: Được đánh giá là loại sữa tốt nhất dành hoàn toàn cho trẻ sơ sinh và chủ yếu cho trẻ nhỏ dưới 24 tháng tuổi. Nó chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Hệ miễn dịch của con sẽ được tăng cường hơn nhờ những kháng thể có trong sữa mẹ, hệ tiêu hóa được đảm bảo nhờ các enzym có sẵn, kể cả lợi khuẩn giúp bé hấp thu tốt hơn vào cơ thể của mình.
Lợi ích dành cho sức khỏe của bé
Sữa công thức: Thể chất của bé sẽ được phát triển tốt khi dùng sữa công thức. Mặc dù vậy trong sữa có các thành phần chủ yếu là đạm bò, casein, protein nên khi đi vào dạ dày của bé sẽ dễ bị vón cục. Điều này dẫn đến việc đôi lúc con cũng sẽ xảy ra các trường hợp khó tiêu, táo báo hoặc dị ứng.
Sữa mẹ: Khi bú sữa mẹ, bé sẽ tiêu hóa dễ dàng hơn, nguy cơ dị ứng được giảm, não bộ của bé sẽ phát triển tốt một cách tự nhiên. Hơn thế nữa, các kháng thể tự nhiên có trong sữa mẹ sẽ giúp ổn định hệ miễn dịch và phòng ngừa được bệnh tật khi cơ thể của trẻ nhỏ rất yếu.
Sự tiện lợi và chi phí
Sữa công thức: Thích hợp khi mẹ bận rộn hay không có đủ sữa cho con mỗi ngày. Hoặc mẹ cũng có thời gian nghỉ ngơi sau thời gian quay lại công việc nếu như quá bận rộn vì việc pha sữa vẫn có thể chia sẻ cùng các thành viên khác trong gia đình. Tuy nhiên, khi dùng sữa công thức mẹ sẽ tốn nhiều chi phí cho việc mua sữa và các dụng cụ như dụng cụ pha sữa, khử trùng bình sữa,... Ngoài ra, bạn cũng cần phải tiệt trùng và bảo quản sữa đúng cách nếu không sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của sữa.
Sữa mẹ: Miễn phí và tiện lợi khi đưa con ra ngoài mà không cần phải mang theo quá nhiều vật dụng để pha sữa. Tuy nhiên, khi mẹ quay lại với các công việc sau thời gian nghỉ sinh thì cần tốn chi phí để chuẩn bị các vật dụng như máy hút sữa, bình sữa, túi trữ sữa,...
Sự gắn kết giữa mẹ và bé
Khi bú trực tiếp từ mẹ, bé sẽ gần gũi hơn với cơ thể mẹ nên cảm thấy an toàn hơn, khoảng cách giữa mẹ và bé gần gũi, thoải mái hơn. Từ đó, bé sẽ dần dần cảm nhận được tình yêu thương của mẹ dành cho mình. Đồng thời, tinh thần của mẹ cũng sẽ được tốt hơn vì đây là khoảng thời gian để mẹ nghỉ ngơi, thư giãn và giảm bớt stress. Còn với sữa công thức, mẹ sẽ bận rộn hơn, sự tiếp xúc cơ thể giữa mẹ và bé ít hơn và sự kết nối cũng sẽ bị rời rạc.
Khi nào thì bé cần dùng sữa công thức?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục cho trẻ bú mẹ kết hợp với ăn dặm đến 2 tuổi hoặc lâu hơn. Tuy nhiên, có nhiều lý do bắt buộc mẹ phải dùng sữa công thức cho con.
Thông thường, bé cần dùng sữa công thức trong những trường hợp sau:
- Mẹ không đủ sữa hoặc mất sữa trong thời gian con mới sinh hoặc dưới 12 tháng tuổi: Tuyến vú của mẹ kém phát triển, mẹ mất sữa do cơ địa, căng thẳng.
- Mẹ gặp vấn đề về sức khỏe: Mẹ đang dùng thuốc điều trị bệnh nên ảnh hưởng đến sữa hoặc mắc các bệnh truyền nhiễm có thể lây qua con khi bé bú. Chẳng hạn như: HIV, lao tiến triển,...
- Bé không thể tự bú mẹ: Có một số trường hợp bé không biết cách tự bú vú mẹ nên cần sự hỗ trợ từ sữa công thức. Đó có thể là do bé sinh non, nhẹ cân hoặc có vấn đề về phản xạ bú, dị tật bẩm sinh ở miệng hoặc hàm,...
- Bé gặp các vấn đề về sức khỏe: Đôi lúc do con dị ứng với sữa mẹ nên không thể bú mà cần dùng đến sữa công thức với một chế độ dinh dưỡng tốt nhất.
- Mẹ phải quay lại công việc: Mẹ đi làm trở lại sau thời gian nghỉ sinh, thời gian bên cạnh con không thường xuyên. Dùng sữa công thức thêm vào khẩu phần mỗi ngày của con chính là giải pháp hiệu quả nhất.
Trên đây chính là tất tần tật các thông tin về sữa mẹ, sữa công thức để mẹ có cái nhìn tổng quan hơn. Đồng thời Thanh Xuân Baby cũng đã mách bạn 8 tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh khi dùng sớm để mẹ biết và cân nhắc khi dùng sữa công thức cho con.
Tại Thanh Xuân baby còn cung cấp đa dạng các loại sữa cho bé đến từ nhiều thương hiệu nổi tiếng, đảm bảo an toàn cho sự phát triển toàn diện của con. Mẹ có thể tham khảo và đưa ra sự lựa chọn tốt nhất cho baby nhà mình nhé!
